Πόσο ανεπηρέαστη μπορεί να είναι η ψήφος, το 2020;

Οι Αμερικανικές εκλογές αποτελούν πάντα ένα παγκόσμιο γεγονός, όχι μόνο λόγω της ευρείας επιρροής των Ηνωμένων Πολιτειών στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, αλλά γιατί σε αυτή τη συνθήκη, όλα συμβαίνουν στον υπερθετικό βαθμό:  Υπέρογκα κονδύλια για διαφημίσεις, υπερβολική πόλωση, εξαντλητική χρήση των κοινωνικών δικτύων και του ψηφιακού marketing, αδιάκοπες κατηγορίες για κυβερνοεπιθέσεις που στοχεύουν στην επιρροή του εκλογικού σώματος. Οι φετινές εκλογές φαίνεται να είναι πιο αμφίρροπες και πιο περίπλοκες από τις περισσότερες προηγούμενες, ειδικά όταν το πολιτικό φρασεολόγιο έχει αναμορφωθεί, συμπεριλαμβάνοντας φράσεις, όπως “Fake News”, αλλά και συστηματικές, άνευ προηγουμένου- και πολιτικής αξίας- προσωπικές επιθέσεις. Όπως διαβάσαμε πρόσφατα σε ένα σχετικό άρθρο από το WhyNik.gr , στο επίκεντρο των προεκλογικών δράσεων βρίσκονται οι αδιάφοροι και οι αναποφάσιστοι, τους οποίους προσπαθούν να προσεγγίσουν οι δύο παρατάξεις, χρησιμοποιώντας κάθε δυνατό μέσο (από τηλεοπτικά spots μέχρι influencers και όλα τα ενδιάμεσα). Στις προηγούμενες εκλογές, με αφορμή το σκάνδαλο που αργότερα αποκαλύφθηκε για τον δάκτυλο της Cambridge Analytica στην επιρροή της εκλογικής απόφασης, κατανοήσαμε πως ο τεράστιος όγκος των Big Data που έχουν στη διάθεσή τους δίκτυα, όπως το Facebook, μπορεί να αξιοποιηθεί για πολιτικούς σκοπούς. Για παράδειγμα, στις εκλογές του 2016, αυτό που εικάζεται είναι ότι η Cambridge Analytica τροφοδοτούσε συστηματικά τους ψηφοφόρους που είχε εντοπίσει ως αναποφάσιστους με περιεχόμενο εις βάρος της Χίλαρι Κλίντον. Διακριτικά, αλλά συστηματικά, οι χρήστες της πλατφόρμας βρέθηκαν να διαβάζουν διαρκώς ειδήσεις και κείμενα γνώμης που έμοιαζαν αντικειμενικά, αλλά στην πραγματικότητα ήταν γραμμένα και σταλμένα σε αυτούς τους χρήστες μόνο.

Πώς μπορεί, θα ρωτήσει κανείς, το Facebook να γνωρίζει ποιος είναι αναποφάσιστος και ποιος όχι;

Το Digital Marketing και η ανάλυση των Big Data βασίζονται στην εξαγωγή συμπερασμάτων, συνδυάζοντας πολλά και διαφορετικά στοιχεία συμπεριφοράς: αν ένας χρήστης δεν έχει επισκεφτεί ποτέ σελίδες σχετικές με την πολιτική, δε διαβάζει άρθρα ανάλογου περιεχομένου σε websites, δε συμμετέχει σε πολιτικές online συζητήσεις, είναι εύκολο να καταχωρηθεί ως “αδιάφορος” και να στοχευτεί με περιεχόμενο  που- ανάλογα με τον στόχο- θα τον παρακινεί να ψηφίσει ή να μην ψηφίσει. Θέματα δημογραφικά, κοινότητας, online συμπεριφοράς κλπ, όλα μπαίνουν στο virtual τραπέζι του αλγόριθμου για να συνθέσουν την εκλογική προσωπικότητα του κάθε χρήστη. Αυτά τα δεδομένα τα συλλέγουν οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, αναζήτησης κλπ και είναι ευθύνη τους να τα προστατεύσουν, ώστε να μην χρησιμοποιηθούν κακόβουλα. Η αποτυχία του Facebook, για την οποία ο Mark Zuckeberg βρέθηκε υπόλογος στο Κογκρέσο, ήταν αυτή ακριβώς: δεν έλαβε αρκετά μέτρα για να προφυλάξει τους χρήστες που ανυποψίαστοι έδιναν τα στοιχεία τους από τη σωρεία των fake news που διοχέτευαν προς αυτούς οι εταιρείες του πολιτικού marketing. Ακόμη και ζητήματα που αφορούν την ασφάλεια των δεδομένων είναι καθοριστικής σημασίας, αφού ήδη έχουν καταγραφεί οι πρώτες κατηγορίες για προσπάθεια κυβερνοεπιθέσεων με στόχο την επιρροή στο εκλογικό αποτέλεσμα, από χώρες όπως η Ρωσία και το Ιράν. Το κατά πόσο αυτές οι κατηγορίες ευσταθούν, είναι άγνωστο. Όμως, δεν παύει όλη αυτή η συζήτηση να υπογραμμίζει εμφατικά πως έχει αλλάξει το πλαίσιο των εκλογών και ποιες, σχετικά νέες παράμετροι καθορίζουν την επιτυχία της προεκλογικής προσπάθειας. Οι νέοι ψηφοφόροι πρόκειται να προκαλέσουν ακόμη πιο δραστικές αλλαγές και να προκαλέσουν τους guru του πολιτικού marketing να βγουν έξω από το καθιερωμένο πλαίσιο σκέψης τους και, με τρόπο δημιουργικό, να εντάξουν μέσα, όπως το Tik Tok και το Instagram στον πολιτικό τους λόγο. Το μόνο σίγουρο σε αυτές τις εκλογές, είναι ότι οι αλλαγές αυτές θα γίνουν. Όλα τα υπόλοιπα, παραμένουν αμφίρροπα.